هجوم دوباره بولدوزرها به باغ گياهشناسي نوشهر

ماجرای باغ گیاه‌شناسی نوشهر که از چند سال پیش آغاز شده، این روزها باز هم سوژه داغ محافل دوستدار محیط ‌زیست است.

http://bia2nowshahr.net/data/media/130/09.Nowshahr-Botanical-Garden.jpg دوستداران محیط ‌زیست تاریخی دقیق از روز تخریب این باغ دارند، از سال 81 به بعد روزهای خوبی برای این مجموعه دیده نشده است.

باغ گیاه‌شناسی نوشهر که گفته می‌شود از مجموعه‌های ارزشمند زیست‌محیطی در کشور به شمار می‌رود، باز هم مورد هجوم بلدوزرها قرار گرفته است.


این باغ در راستای دو هدف اصلی باغ‌های گیاه‌شناسی در سراسر دنیا یعنی آموزش به تمامی اقشار مردم و نگهداری از گونه‌های نادر و در حال انقراض، فعالیت می‌کند.

تنها جایی که می‌توان دو گونه جدید و منحصر به فرد اسپیره نوشهری و افرای مازندرانی که در سال‌های اخیر از استان مازندران به دنیا معرفی شده را به طور کاشته شده یافت، باغ نوشهر است.

ایستگاه تحقیقاتی نوشهر که از سال 1310 و مجموعه درخت و درختچه باغ گیاه‌شناسی آن از سال 1331 بنا نهاده شده در عمر 79 ساله خود تنها در سال‌های اخیر روزهای سختی را می‌گذراند.

کاهش ترافیک شهر بندری نوشهر و ایجاد جاده‌ای به طول یک هزار و 500 متر انگار بهانه‌ای برای تخریب یک باغ قدیمی و منحصر به فرد است، باغی که گفته می‌شود گونه‌های بومی آن بازمانده جنگل‌های جلگه‌ای شمال هستند.

در حال حاضر در سراسر باغ پایه‌هایی از بلند مازو، نمدار، توسکا و ممرز وجود دارد که عمر آنها به بیش از 150 تا 200 سال می‌رسد، حال اینکه گفته می‌شود آهسته آهسته دارند تبر به ریشه این درختان می‌زنند و لانه‌ها و آشیانه‌های گونه‌های نادری از حیوانات این باغ را از میان می‌برند.

این باغ تنها پایه بلوط چوب پنبه در ایران، قدیمی‌ترین پایه‌های دارتالاب و ژینکو در کشور، 25 گونه کاج، حدود 30 گونه اکالیپتوس و ده‌ها گونه صنعتی و مهم از سراسر جهان را در خود جای داده است.

راه دسترسی بندر نوشهر به کمربندی این شهر به نظر می‌رسد قرار است از این باغ بگذرد.

باغ گیاه‌شناسی نوشهر که در سال 1364 از سوی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور به دلیل قدمت زیاد آن به عنوان تنها باغ گیاه‌شناسی در شمال کشور انتخاب شد، در سال 1386 به دلیل اهمیت بالای این عرصه تمام 35 هکتار آن به عنوان یک اثر طبیعی در سازمان میراث فرهنگی به شماره 17795 به ثبت رسید.

اگر چه پس از اعتراض دوستداران محیط زیست، روند تخریب این باغ متوقف شده یا به گفته فعالان زیست محیطی کند شده است، اما هفته گذشته باز هم بولدوزرها برای تخریب این باغ وارد عمل شدند و برای همین بود که گروه دیده‌بان کوهستان ایران پنجشنبه هفته گذشته به استانداری مازندران رفتند تا بار دیگر اعتراض خود را به این روند اعلام کنند.

مدیر گروه دیده‌بان کوهستان ایران نسبت به عزم جدی برای تخریب باغ گیاه‌شناسی نوشهر هشدار می‌دهد و معتقد است: این مجموعه فضای سبزی مناسب برای نوشهر و حتی کشور است و گونه‌هایی که در آن وجود دارد، واقعا ارزشمند است.

عباس محمدی با اشاره به اینکه از چند سال پیش به بهانه توسعه بندر نوشهر و احساس نیاز به جاده دسترسی بنای تخریب این باغ گذاشته شد، می‌افزاید: انگار جایی راحت‌تر برای احداث جاده پیدا نشد که به جای تملک اراضی دیگر دست به دامان این باغ شدند.

وی با تاکید بر اینکه قرار است جاده دسترسی از سه ضلع این باغ بگذرد، می‌گوید: ابتدا قرار بود این جاده از وسط باغ گیاه‌شناسی نوشهر بگذرد، اما با اعتراض دوستداران محیط زیست، نقشه را به اصطلاح اصلاح کردند.

محمدی با بیان اینکه ما یک سؤال مطرح می‌کنیم، می‌افزاید: اگر قرار است یک اثر ملی و یک فضای سبز ارزشمند قربانی یک طرح عمرانی شود، چه تضمینی وجود دارد که دیگر جنگل‌های کشور قربانی سایر طرح‌های توسعه‌ای نشوند.

این دوستدار محیط زیست تاکید می‌کند: در حال حاضر تنها 10 درصد از جنگل‌ها و فضاهای سبز ارزشمند کشور حفاظت شده است و آیا نمی‌شود در 90 درصد بقیه خاک کشور طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی ایجاد شود.

مدیر گروه دیده‌بان کوهستان ایران با اشاره به اینکه چرا برخی تصور می‌کنند که ما نیاز به باغ گیاه‌شناسی نداریم، می‌گوید: توجیهی که یک مدیر امروز برای این طرح ارائه می‌کند، بنای نابودی اثری است که بیش از 80 سال برای آن زحمت کشیده شده است.

وی تصریح می‌کند: چندین نسل کارشناسان و متخصصان منابع طبیعی در این باغ تربیت شدند و از آن استفاده کردند چگونه باید در سیر روال اداری به این راحتی نادیده گرفته شود.

محمدی با بیان اینکه معتقدیم شورای تامین استان و استانداری مازندران نباید به این تخریب رأی دهند، بیان می‌کند: دوستداران محیط زیست بارها نسبت به این اقدام هشدار داده‌اند، اما وقتی شنیدیم که بار دیگر در سه‌شنبه هفته گذشته بلدوزرها برای تخریب باغ وارد مجموعه شدند به استانداری مازندران مراجعه کردیم.

وی ادامه می‌دهد: اگر چه در این مراجعه موفق به دیدار استاندار نشدیم اما جوابی نیز از مدیران کل مرتبط و غیرمرتبط نگرفتیم، بنابراین همانجا نامه‌ای به استاندار نوشتیم و نسبت به عواقب این امر هشدار دادیم.

این دوستدار محیط زیست می‌افزاید: باغ گیاه‌شناسی نوشهر یک اثر ملی است و اقداماتی نیز برای ثبت جهانی آن صورت گرفته است و ضرورت دارد که برای حفظ آن تلاش کنیم.

وی در این زمینه پیشنهادی نیز ارائه می‌کند و می‌گوید: بهتر است برای سه ماه تمام این طرح‌ها به تعویق بیفتد و یک گروه کارشناسی مستقل نسبت ساخت این جاده و خطر تخریب باغ مطالعه کنند.

محمدی می‌افزاید: می‌گوییم کارشناسان مستقل چون کارمندان گردشگری و منابع طبیعی یا کارشناسان شرکت‌های پیمانکار در این پروژه ذینفع هستند و یا اینکه مصالح اداری را در نظر می‌گیرند بنابراین معتقدیم یک گروه مستقل حتی می‌تواند راهکارهای اجرای پروژه عمرانی را بدون وارد شدن به محدوده باغ ارائه دهد.
وی تاکید می‌کند‌: دوستداران محیط زیست در حال حاضر نسبت به عزم جدی برای تخریب این باغ احساس خطر می‌کنند و معتقدند خطر این باغ را تهدید می‌کند و باید در این زمینه احساس مسئولیت بیشتری صورت گیرد.
محمدی می‌گوید: این باغ توانایی این را دارد که به یک جاذبه توریستی و گردشگری تبدیل شود و باید از آن استفاده شود نه اینکه بخواهیم آن را تخریب کنیم.